«Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» атты қызметкерлермен ойын- сайыс

«Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте»  атты  қызметкерлермен ойын- сайыс

Мақсаты: Туған халқының тілін қастерлеу. Тіл мәдениеті,достық қарым – қатынасы, ой ұшқырлығы мен тапқырлығын дамыту. Тілге деген сүйіспеншілігі мен қызығушылығын  арттыру. Өз ұлтын сүйіп, құрметтеу.

І.Кіріспе                         

1.Ұйымдастыру кезеңі.

2.Байқауға қатысушыларды тіркеу.

3.Қазылар алқасын сайлау:

ІІ.Негізгі бөлім

1. Таныстыру кезеңі

2. Зымыран сұрақтар

3. «Жетіжұрттыңтілінбіл»

4. «Жүйрікболсаң, шауыпкөр»

5. «Тапқыр болсаң, тауып көр»

6. «Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады»

ІІІ.Қорытынды бөлім

Құрметтіұстаздар, қадірмендітілжанашырлары! Бүгінгі «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» аттызияткерліксайысымызғақошкелдіңіздер!

Мәңгілік дана сөзбенжасарадам,

Сүйектенөтетінтіл аса қатаң.

Бұлтілдежелмаяменжортыпкеліп,

КемеңгеркеңесбергенАсанатам.

Мәңгіөлмес, мейлізулапөтерзаман,

Жирендейдарияшешен бабам,

Қазбек, Төле, Әйтеке – ердіңқұнын

Екіауызсөзбеншешкенмына бабам!

Бүгінгісайыс6 кезеңнентұрады:

Олайболсабүгінгібіздіңсайысымыздыңәділ – қазыларалқасыментанысболыңыздар:

1. Бегжанова Гульнар Руслановна
2. Туребекова Гульнар Еркиновна
3. Мукатова Анар Кайыркеновна

 «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте»  зияткерліксайысынақатысушытоптарментанысболыңыздар:

1. «Болашақ»

2. «Алға!» 

Сайысымыздың бет ашарынбастайық,

Көрермендібірсерпілтіптастайық.

Таныстырыпсайыскерлерөздерін,

Өнерінедуқолсоғыпқостайық,- депкезектісөзді сайыскерлерімізгебереміз.

І. Таныстырукезеңі (әр топ өздерініңатауы және ұрандарыментаныстырады)

5 балдық жүйе

ІІ.Зымырансұрақтар.

Мықтыболсаң -  алдағыныбасыпоз,

Мықтыболсаң – арттағыныжеткізбе.

Мықтыболсаң – тайғанамакөкмұзда,

Мықтыболсаң – бөгеттердібұзыпөт, - депсайысымыздыңекеншікезеңінеөтеміз.Бұлкезеңдеәртопқа 10сұраққойылады. Әрбір дұрыс жауап 1 балдық жүйемен бағаланады. Қанша сұраққа жауап берсе, соншаұпай алады.

І топ

1. Батыр сөзініңсинониміната? (ержүрек, батыл, жаужүрек)
2. «Ақкиізгекөтерді» сөзтіркесініңмағынасықандай? (хан сайлады)
3. Қазақтіліндеқаншаәріп бар? (42)
4. Ұзынсөзініңантонимі? (қысқа)
5. Қолдануданшығып, аз айтылатынсөздер (көнесөздер)
6. «Безопасность»аудармасын атаңыздар. (қауіпсіздік)
7. Қазақтыңалғашәліппесінжазғанкім? (ЫбырайАлтынсарин)
8. Қазақ тілінде неше жалғау бар? Атаңдар (көптік-мн.ч, септік-падежные,тәуелдік-притяжательные,жіктік- личные)
9. Мағыналары бір - біріне қарама - қарсы сөздер (антоним)
10. Айтылуы бірдей, мағынасы басқа сөздер (омоним)
 

ІІ топ

1. «Батыр» сөзінің антонимі (қорқақ)
2. «Ит өлген жерде» сөз тіркесінің мағынасы
3. Қазақ тілінде неше дыбыс бар?(37)
4. «Әдемі» сөзінің синонимі (сұлу, көркем)
5. Белгілі бір аймақта ғана қолданылатын сөздер (диалект)
6. 16 желтоқсан қандай мереке? (Тәуелсіздік алған күн)

7. «Кел, балалар, оқылық...»авторы кім? (Ы. Алтынсарин)
8. Мақалды жалғастыр: Тіл тас жарады,....(тас жармаса, бас жарады)
9.  ҚР рәміздерін ата. (Ту, елтаңба, әнұран)

10. «Опасный» сөзінің аудармасын айт. (қауіпті)

ІІІ. «Жеті жұрттың тілін біл» кезеңі

Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл – деп кезекті сайысымыздың шарттарымен таныстырайын.
Мұнда сендерге жұмбақтар жасырылады, ал сендер сол жұмбақтардың шешуін үш тілде, яғни, қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде айтуларың қажет. Бұл кезеңде де әр дұрыс жауап үшін 5 ұпайдан беріледі. Әр топқа 5 жұмбақ жасырылады. Барлықтарыңа табыс тілеймін!

І топ
1. Қабат – қабат қаптама
    Ақылың болса аттама. (кітап – книга - book)
2. Көзге көрінбейді, жұтсаң білінбейді. (Ауа – воздух - air)
3. Үнемі ауызда бұлтыңдайды,
     Бірақ жұтылмайды. (тіл - язык - language)
4. Әй, керемет бір ит бар
    Үй бағады үрмейді.
    Аяғы жоқ жүрмейді.
    Рұқсатсызолиттен
     Ешкімүйгекірмейді. (құлып – замок - lock)
5. Бірүйгекөзсізбопкіресің,
    Бұлүйденкөрегенбопшығасың (мектеп – школа - school)

ІІ топ

1. Қалқиыпұзынқұлағы
    Елеңдепқорқыптұрады (Қоян - заяц - carrot)
2. Тілденұшып, құлаққақонады. (сөз - слова - words)
3. Мұрты бар, иегіндесақалыжок,
    Тоны бар, киетіншапаныжок,
    Пайдасыүйішінентабылғансоң,
    Далағакіріпшығарсапарыжоқ.    (Мысық - кот - cat)
 4. Қозғалмастанбірелі, күнібойыжүреді. (сағат - часы - Watch)
5. Таңменкөзінашады, әлемгенұрыншашады. (күн - солнце - Sun)

Музыкалық үзіліс

IV. «Жүйрікболсаң, шауыпкөр»

Бұлкезеңдеәртопқа 8 тұрақтысөзтіркесіберіледі.Дұрысжауап 1 ұпай.

І топ

1.Қаспенкөздіңарасында – жылдам .
2.Маңдайыныңбеселібағыбар –бақытты, ырысытасыған
3.Жерденжетіқоянтапқандай –қуану
4. Бірауызсөз –көпемес,азғанасөз
5.Екіаяғынбіретіккетығу –састыру
6.Екіоттыңарасындақалу –қиындыққаұшырау
7.Екікөзі  төртболу –сағыну
8.Үшқайнасасорпасықосылмау –мүлдебөлек

ІІтоп
1.Бессаусағындайбілу–жатқабілу,жетікбілу
2.Айдесеаузы,күндесекөзібар –сұлу.
3.Жетіжұрт –көпел
4.Сегізқырлы,бірсырлы –өнерлі
5.Онсаусағынанөнертамған –өтешебер
6.Қолүшінберу, Қанатыменсусебу,Атсалысу –көмектесу
7.Жанытырнағыныңұшынакелу,Жаныкөзінекөріну –қорқу
8.Бөркінаспанғалақтыру,әйеліұлтапқандай –қуану

V. «Тапқыр болсаң, тауып көр». Ребустар шешу

VI.«Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады»- деп аталады келесі кезең. Бұл ойында командалардың  жанкүйерлері ойнайды. Әр дұрыс жауап, өз командасына 5 ұпай әкеледі.

Мнемокесте арқылы мақал- мәтелдер айту, екі тілде, орыс және қазақ тілінде.

__________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

Қорытынды: Тіл! Тіл-құрал! Әрбірұлттыңөзініңұлттықтіліболады. Солұлттықтілдіәрбірадамқорғайбілуіқажет. Өзеліміздің, Отанымыздыңмемлекеттіктілінбілужәнеқорғау – біздіңміндетіміз.

Ал, енді, бүгінгі сайысымыздың қорытындысын білу үшін, біздің әділқазылар алқасына сөз береміз.

Әділқазылар шешімі

«Білімділіктің ең басты факторы туған тілінде сөйлеу мен оны сыйлаудан басталады» — дейді Г.Гегель.

Қанаттарың талмасын,
Өнерлерің самғасын
Біліміздеп әрқашан,
Халқыңа тигіз пайдасын – деп, құрметті , әріптестер, осымен біздің бүгінгі интеллектуалды сайысымыз өз мәресіне  жетті. Әріптестерімізге қатысқандары үшін, қонақтарымызға келгендері үшін алғысымды білдіремін.

Назарларыңызға  рақмет!

қазақ тілі  мұғалімі С.А. Тукатова